2ο εργαστήριο

Κατεβάστε το εγχειρίδιο

Κεφάλαιο 3

Ενεργώντας υπεύθυνα (συνέχεια)

Διάρκεια εργαστηρίου // 45-50 λεπτά

Τοποθεσία // Εσωτερικός χώρος, αίθουσα διδασκαλίας 

Απαιτούμενος εξοπλισμός //  Καρέκλες

Μαθησιακοί στόχοι: 

  1. Να αναγνωρίζουν και να αποδέχονται τα παιδιά τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. 
  2. Να αναγνωρίζουν καταστάσεις διακρίσεων
  3. Να συμμετέχουν σε συζητήσεις για την ισότητα των ανθρώπων.
  4. Να ανακαλύψουν τα παιδιά πιθανά κοινά που έχουν και ενδεχομένως να μην τα γνωρίζουν.

Βασικές δεξιότητες //  κριτική σκέψη, ευελιξία, επικοινωνία, φιλία, ενσυναίσθηση, ευαισθητοποίηση

Λέξεις-κλειδιά // ίσες ευκαιρίες, ανθρώπινα δικαιώματα, φυλετικές διακρίσεις, κουλτούρα, κοινωνικό υπόβαθρο

Παιχνίδι ενεργοποίησης (5 λεπτά)

Κωδικός “ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ”

Τα παιδιά σε ρόλο αθλητών/τριών φιλοδοξούν να αγωνιστούν στους επόμενους Ολυμπιακούς αγώνες. Είναι το όνειρο τους και έχουν προπονηθεί σκληρά γι’αυτό.

Βρίσκονται στην αίθουσα αναμονής της Εθνικής Επιτροπής Αγώνων περιμένοντας την ανακοίνωση για το ποιοί θα συμμετάσχουν ή όχι. Καθώς είναι αρκετά αγχωμένοι/ες, παίζουν ένα γρήγορο παιχνίδι για να νιώσουν καλύτερα. Ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:

  1. Οι παίκτες/τριες κάθονται σε καρέκλες που βρίσκονται σε κύκλο. Όμως ένα παιδί που δεν έχει καρέκλα στέκεται όρθιο στο κέντρο του κύκλου. Στόχος του είναι να καθίσει. Για να τα καταφέρει, υπάρχουν δύο τρόποι:

α) Να κάνει μια δήλωση σχετική με αθλητικές ικανότητες. Για παράδειγμα:  “Θα ήθελα να σηκωθούν όσοι/ες μπορούν να κρατήσουν την αναπνοή τους κάτω από το νερό για 30 δευτερόλεπτα”. 

Όσοι/ες έχουν αυτή την ικανότητα πρέπει να σηκωθούν και να ανταλλάξουν γρήγορα καρέκλες. Ταυτόχρονα όμως τρέχει για να καθίσει και το παιδί που έκανε την αθλητική δήλωση. 

β) Να πει τον κωδικό “ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ” 

Σε αυτή την περίπτωση όλοι οι αθλητές/τριες πρέπει να σηκωθούν και να ανταλλάξουν γρήγορα θέσεις. Το παιδί που ήταν στο κέντρο επίσης τρέχει για να καθίσει. 

2. Σε κάθε γύρο, το παιδί που απομένει όρθιο στο κέντρο του κύκλου, επιλέγει ένα από τους 2 προηγούμενους τρόπους για να καθίσει.

Συμβουλές

  • Προτείνουμε να είστε ο  πρώτος παίκτης/τρια στο κέντρο του κύκλου.
  • Εξηγείστε στα παιδιά πως το να βρίσκονται στο κέντρο δεν είναι τιμωρία ή κάτι αρνητικό.
  • Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να βρεθεί στο κέντρο του κύκλου μονάχα δυο φορές.

Παιχνίδι προετοιμασίας (10 λεπτά)

Η επιλογή

Είναι η ώρα που η Επιτροπή Αγώνων θα επιλέξει τους αθλητές/τριες που θα στείλει στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Όλα τα παιδιά/αθλητές στέκονται μπροστά στις καρέκλες τους, οι οποίες βρίσκονται σε κύκλο.

Εσείς, ως εκπρόσωπος της Επιτροπής, θα κάνετε τις ακόλουθες δηλώσεις. 

Οι αθλητές/τριες θα πρέπει να απαντήσουν με ειλικρίνεια. 

Αν η απάντηση στις δηλώσεις σας είναι καταφατική, θα κάθονται στην καρέκλα τους.

Οι δηλώσεις:

  1. Οι αθλητές/τριες που γεννήθηκαν τον Μάρτιο να καθίσουν. 
  2. Οι αθλητές/τριες που το μικρό τους όνομα αρχίζει από Μ να καθίσουν.
  3. Οι αθλητές/τριες που φορούν πράσινο να καθίσουν.
  4. Οι αθλητές/τριες που είναι οι νεότεροι στην οικογένειά τους να καθίσουν.
  5. Όλα τα αγόρια αθλητές να καθίσουν.

Ανακοινώστε πως οι αθλητές/τριες που κάθησαν δεν θα συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. 

Αφήστε τους να διαμαρτυρηθούν. ‘Επειτα, εξηγήστε τα εξής:

Για τη 1η δήλωση σε σχέση με την ηλικιακή διάκριση: Οι αθλητές/τριες δεν μπορούν να συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες λόγω του νεαρού της ηλικίας τους και της έλλειψης εμπειρίας.

Για τη 2η δήλωση σε σχέση με την πολιτική διάκριση: Οι αθλητές/τριες αποκλείονται καθώς στη χώρα σας η έκδοση διαβατηρίου για να ταξιδέψει κάποιος είναι πραγματικά χρονοβόρα. Η διαδικασία έχει κολλήσει στο γράμμα Λ.

Για τη 3η δήλωση, σε σχέση με την διάκριση πολιτιστικών πεποιθήσεων: Οι αθλητές/τριες αποκλείονται καθώς στη χώρα σας το πράσινο χρώμα φέρνει γρουσουζιά. Αποκλείστηκαν προκειμένου να προστατευτεί η ομάδα από την κακοτυχία.

Για τη 4η δήλωση, σε σχέση με τη διάκριση οικογενειακού υπόβαθρου: Οι αθλητές/τριες  αποκλείονται καθώς στη χώρα σας το νεότερο μέλος της οικογένειας μένει στο σπίτι για τη φροντίδα των ηλικιωμένων γονιών του.

Για τη 5η δήλωση, σε σχέση με τη φυλετική διάκριση: Οι αθλητές/τριες αποκλείονται καθώς με βάση την κουλτούρα της χώρας σας, οι άνδρες δεν ενθαρρύνονται να αθλούνται.

Στη συνέχεια κάντε στα παιδιά την παρακάτω ερώτηση:

Πώς αισθάνεστε όταν δεν έχετε τις ίδιες ευκαιρίες με τους άλλους ανθρώπους;

Συμβουλές

  • Ακολουθήστε τη συγκεκριμένη σειρά δηλώσεων για να έχετε περισσότερο έλεγχο.
  • Προσαρμόστε τις δηλώσεις στην εικόνα της τάξης σας. Αν για παράδειγμα η πλειοψηφία φοράει πράσινο, επιλέξτε ένα άλλο χρώμα.
  • Η συζήτηση για τις διακρίσεις χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Σας προτείνουμε λοιπόν να αντιστρέψετε τις τάσεις διακρίσεων που είναι διαδεδομενες στην κοινωνία ή να προτείνετε συνθήκες που δεν είναι συναισθηματικά φορτισμένες.

Κύρια δραστηριότητα (25 λεπτά)

Σκυταλοδρομία “Ίσες ευκαιρίες”

Οι μαθητές/τριες σας μόλις βίωσαν μια εμπειρία ανισότητας. Είναι σημαντικό να έχουν ίσες ευκαιρίες όλοι οι αθλητές/τριες. Υπάρχει ακόμα όμως μια ευκαιρία να αλλάξουν τα πράγματα. 

Τα παιδιά με τη δική σας βοήθεια θα στείλουν ένα γράμμα με τις προτάσεις τους στην Επιτροπή Αγώνων. Ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:

  1. Τα παιδιά κινούνται ελεύθερα στην αίθουσα. Όταν χτυπήσετε ένα παλαμάκι όλα θα σταματήσουν και θα παραμείνουν ακίνητα.
  2. Τους παρουσιάζετε ένα φάκελο. Τους εξηγείτε πως ο συγκεκριμένος φάκελος συγκεντρώνει αυτόματα όλες τις προτάσεις τους για το πώς να γίνουν οι Αγώνες πιο συμπεριληπτικοί, χωρίς να χρειάζεται να γράψουν.

3. Στη συνέχεια δίνετε τον ανοιχτό φάκελο σε ένα παιδί. Αυτό θα πρέπει να τον πάρει στα χέρια του και να πει την ιδέα/πρόταση του δυνατά. Π.χ: Θα ήθελα να μπορούν να πάνε στους αγώνες και νέοι αθλητές/τριες.

4. Μόλις το παιδί πει την ιδέα του, θα πρέπει κρατώντας το φάκελο να τρέξει σε ένα άλλο παιδί. Του δίνει το φάκελο και πιάνεται από τους ώμους του, σχηματίζοντας ένα τρενάκι.  Το παιδί με το φάκελο προσθέτει τη δική του ιδέα. π.χ Προτείνω να έχουν όλοι οι αθλητές/τριες τα χρήματα για να ταξιδέψουν στους Αγώνες.

5. Έπειτα, ο/η μαθητής/τρια που βρίσκεται πίσω του επαναλαμβάνει τη δική του/της ιδέα. π.χ: Προτείνω να γίνονται δεκτοί και οι νέοι αθλητές/τριες.

6. Με την επανάληψη αυτής της διαδικασίας τα παιδιά σχηματίζουν ένα μεγάλο τρενάκι. Ταυτόχρονα ακούμε σαν ρυθμικό μοτίβο όλες τις προηγούμενες ιδέες κάθε κάθε φορά που ένας παίκτης/τρια προσθέτει μια νέα στο φάκελο.

7. Όταν ολοκληρώσουν όλα τα παιδιά αποκαλύψτε ότι ο φάκελος θα σφραγιστεί μόνο όταν πουν τη λέξη-κωδικό. Η λέξη-κωδικός έχει τη μορφή “κρεμάλας”, του παιχνιδιού γραμμάτων.  

Ι _  _  _  _  _  Α

Είναι η λέξη Ι Σ Ο Τ Η Τ Α.

8. Όταν τα παιδιά βρουν τη λέξη, εξηγείστε τους πως εσείς θα στείλετε το γράμμα στην Επιτροπή Αγώνων. Λίγες ημέρες αργότερα μπορείτε να τους διαβάσετε την επιστολή που στέλνει η Επιτροπή ως απάντηση. Ακολουθεί.

Συμβουλές

  • Ενθαρρύνετε τα παιδιά στο τρενάκι να αναφέρουν μόνο μια λέξη-κλειδί από την ιδέα τους.
  • Βοηθήστε την ομάδα σας δίνοντας επιπλέον ιδέες σε περίπτωση που το έχουν ανάγκη.

Ανατροφοδότηση (10 λεπτά) 

Δημιουργήστε έναν κύκλο με καρέκλες και ζητήστε από τους μαθητές/τριες σας να καθίσουν. Οι παρακάτω ερωτήσεις θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε τη συζήτηση:

  1. Κατά τη διάρκεια της επιλογής αθλητών/αθλητριών, ποια νομίζετε ότι ήταν η πιο άδικη και άνιση από όλες τις δηλώσεις; Γιατί;
  2. Γιατί είναι σημαντικό για όλους τους ανθρώπους να υπάρχει ισότητα των φύλων;
  3. Μπορείτε να βρείτε ένα παράδειγμα κάποιου ανθρώπου που έχει αποκλειστεί από μια δραστηριότητα στην καθημερινότητα του;
  4. Τι μπορούμε να κάνουμε στην τάξη μας ώστε όλα τα παιδιά να έχουν ίσες ευκαιρίες συμμετοχής;
  5. Μπορεί κάτι που θεωρείται μειονέκτημα να είναι πλεονέκτημα σε ένα άλλο πλαίσιο ή κατάσταση; Μπορείτε να αναφέρετε ένα παράδειγμα;

Τελετουργικό λήξης εργαστηρίου

Όλα τα παιδιά τοποθετούν τα χέρια ενωμένα στο κέντρο του κύκλου. Στη συνέχεια, όλοι μαζί φωνάζουν “1,2,3 Ομάδα Ολυμπιακής Δύναμης” σηκώνοντας τα χέρια στον αέρα.