Κεφάλαιο 2
Ενεργώντας δημοκρατικά (συνέχεια)
Διάρκεια εργαστηρίου // 45-50 λεπτά
Τοποθεσία // Εσωτερικός χώρος, αίθουσα διδασκαλίας
Απαιτούμενος εξοπλισμός // Κανένας
Μαθησιακοί στόχοι
- Να εκφράσουν προσωπικές ανάγκες και αποψεις.
- Να καλλιεργήσουν την ενεργητική τους ακρόαση.
- Να γνωρίσουν τους 3 διαφορετικούς τύπους επίλυσης συγκρούσεων.
- Να εκπαιδευτούν στη διαχείριση των έντονων συναισθημάτων.
- Να είναι ανοιχτοί/ες στη διαφορετικότητα.
Βασικές δεξιότητες // αυτοβελτίωση (φαντασία και ενεργοποίηση του σώματος), συμμετοχή, αυτοέλεγχος, συνεργασία, ευέλικτη σκέψη, επίλυση προβλημάτων
Λέξεις-κλειδιά // επίλυση συγκρούσεων, συνεργασία, διαπραγμάτευση
Παιχνίδι ενεργοποίησης (5 λεπτά)
Διαφορετικές οπτικές γωνίες
Καλέστε τα παιδιά να σχηματίσουν τυχαία ζευγάρια.
- Όλα τα ζευγάρια ξεκινούν να παίζουν ταυτόχρονα Πέτρα Ψαλίδι Χαρτί.
- Κάθε φορά οι χαμένοι/ες στέκονται πίσω από τους νικητές/τριες και τους επευφημούν φωνάζοντας το όνομα τους.
- Μετά από αρκετούς γύρους μεταξύ των νικητών/τριών καταλήγουμε σε 2 μεγάλες σειρές σαν τρενάκια. Δεν έχει σημασία να είναι ισάριθμα τρενάκια.
- Καλέστε τα δύο τρενάκια παιδιών να σταθούν αντικριστά, έχοντας μεταξύ τους απόσταση 4 μεγάλων βημάτων. Σε αυτόν τον ελεύθερο χώρο, τοποθετήστε ένα κομμάτι χαρτί με τον αριθμό 696 γραμμένο πάνω του.
- Ρωτήστε τις δύο ομάδες ποιον αριθμό βλέπουν. Κάθε ομάδα διαβάζει έναν διαφορετικό αριθμό, 696 ή 969.Ποια ομάδα έχει δίκιο; Ποιος αριθμός είναι ο σωστός αριθμός; Η επόμενη δραστηριότητα θα σας βοηθήσει.
Παιχνίδι προετοιμασίας (10 λεπτά)
Τα 6 βήματα για την επίλυση συγκρούσεων
Για να βοηθήσετε τις δύο ομάδες να βρουν μια λύση με το παραπάνω πρόβλημα, μοιραστείτε μαζί τους τον ακόλουθο οδηγό. Πραγματοποιείστε τα βήματα ένα προς ένα, μαζί με τα παιδιά:
1) Ηρεμήστε και πάρτε 3 βαθιές αναπνοές
2) Προσδιορίστε το πρόβλημα. Ποιο είναι το πρόβλημα αυτή τη στιγμή;
3) Ακούστε την άλλη πλευρά. Ποιον αριθμό βλέπουν τα παιδιά της άλλης ομάδας;
4) Παρουσιάστε στα παιδιά τους 3 διαφορετικούς τύπους λύσεων χρησιμοποιώντας τα εικονίδια με τα χαρούμενα/λυπημένα πρόσωπα που βρίσκονται στο πρόσθετο υλικό. Εναλλακτικά, σχεδιάστε τα αντίστοιχα πρόσωπα στον πίνακα για να βοηθήσετε τους μαθητές να οπτικοποιήσουν τις έννοιες.
α) μόνο ηττημένοι/ες: με αυτές τις λύσεις καμία ομάδα δεν επωφελείται. Καμία ομάδα δεν έχει δίκιο, δεν μπορούν να καταλήξουν σε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.
β) ηττημένοι/ες-κερδισμένοι/ες: με αυτές τις λύσεις μόνο η μια ομάδα επωφελείται εις βάρος της άλλης. Η μία ομάδα θεωρεί δεδομένο ότι έχει δίκιο και αναγκάζει την άλλη ομάδα να υποχωρήσει χωρίς λογικά επιχειρήματα.
γ) μόνο κερδισμένοι/ες: με αυτές τις λύσεις και τα δύο μέρη επωφελούνται. Η μια ομάδα κατανοεί τη θέση της άλλης και καταλήγουν σε μια κοινή συμφωνία.
5) Αξιολογήστε με τα παιδιά τους παραπάνω τύπους λύσεων. Ποιόν τύπο θα επιλέξουν; Ενθαρρύνετε τις δύο ομάδες να ψηφίσουν τον τύπο λύσης που ικανοποιεί και τις δύο.
6) Βρείτε μια λύση με την οποία κερδίζουν και οι δύο ομάδες.
Συμβουλές:
- Αν τα παιδιά δεν έχουν σκεφτεί να μετακινηθούν στην άλλη πλευρά και να δουν τον αριθμό, ενθαρρύνετε τα να το κάνουν.
- Αντί για κερδισμένος/η – ηττημένος/η μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις χαρούμενος/η και λυπημένος/η.
- Ακολουθεί μια λύση που υπάρχουν μόνο κερδισμένοι/ες. Και οι δύο ομάδες συμφωνούν πως έχουν διαφορετική οπτική και πως ο αριθμός που βλέπουν εξαρτάται από τη θέση που θα τον διαβάσεις.
Κύρια δραστηριότητα (15-20 λεπτά)
Σενάριο “Στο δρόμο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες”
Τα παιδιά σας σε αυτό το παιχνίδι θα έχουν το ρόλο αθλητών/τριών. Είναι μέλη της διάσημης ολυμπιακής ομάδας που ονομάζεται “Αστραπή” και η αποστολή τους είναι να ταξιδέψουν με λεωφορείο για να αγωνιστούν στους Ολυμπιακούς Αγώνες!
- Ζητήστε τους να δημιουργήσουν το λεωφορείο, στη μέση της αίθουσας, σχηματίζοντας ζευγάρια που στέκονται ο ένας πίσω από τον άλλο, σαν τρενάκι. Έχουν μόνο 2 λεπτά.
- Το ταξίδι αρχίζει. Αλλά το λεωφορείο μπορεί να κινηθεί μόνο με τον ήχο που κάνετε εσείς χτυπώντας παλαμάκια. Ένα παλαμάκι σημαίνει ένα βήμα μπροστά. Σε αυτό το σημείο μπορείτε να αυτοσχεδιάσετε ρυθμικά για 2 λεπτά (αργά χτυπήματα και γρήγορα χτυπήματα). Σταδιακά το λεωφορείο επιβραδύνει και σταματά.
- Ώρα να δημιουργήσουμε ένα πρόβλημα:
Το λεωφορείο έμεινε από βενζίνη! Δεν υπάρχει σήμα για να καλέσει η ομάδα την οδική βοήθεια και βρίσκεστε σε αγροτικό δρόμο που δεν περνούν αμάξια. Το πλησιέστερο βενζινάδικο απέχει 5 χλμ. και οι αθλητές/τριες έχουν μόνο είκοσι ώρες για να φτάσουν στο Ολυμπιακό στάδιο. Κάποιος/α από την ομάδα θα πρέπει να περπατήσει αυτή την απόσταση για να φέρει εγκαίρως βενζίνη. Μα κανείς/καμία δεν θέλει να το κάνει αυτό καθώς γνωρίζουν ότι τα λίτρα βενζίνης είναι εξαιρετικά βαριά και έτσι δεν θα έχουν ενέργεια για τους αγώνες.
4. Οι αθλητές/τριες θα συνεργαστούν για να βρουν 3 διαφορετικές λύσεις, με βάση τους 3 τύπους επίλυσης συγκρούσεων που παρουσιάστηκαν παραπάνω. Έχουν 3 λεπτά για να σκεφτούν τη κάθε λύση.
5. Στη συνέχεια θα πρέπει να ψηφίσουν ποια από τις 3 λύσεις θα ακολουθήσουν. Όταν την επιλέξουν, ενθαρρύνετε τους να την παρουσιάσουν ως ακίνητη εικόνα, σαν να βγάζατε μια νοερή φωτογραφία.
Συμβουλές:
- Προτείνουμε σε κάθε τύπο λύσης να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να χρησιμοποιούν ψηφοφορία.
- Να είστε ανοιχτοί/ες στις ιδέες των παιδιών, καθώς υπάρχουν διάφορες πιθανές λύσεις. Ενδεικτικά, παραθέτουμε ορισμένες πιθανές λύσεις:
α) μόνο χαμένοι/ες: Κανείς/καμία δεν πάει στο βενζινάδικο και όλοι χάνουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
β) χαμένοι/ες – κερδισμένοι/ες: Επιλέγουν μόνο ένα άτομο να μεταφέρει τη βενζίνη, το οποίο θα είναι πολύ κουρασμένο στους Αγώνες. Η υπόλοιπη ομάδα θα είναι εγκαίρως στους Αγώνες, ξεκούραστη.
γ) μόνο κερδισμένοι/ες: Μοιράζονται το βάρος της βενζίνης όλοι/ες καθώς και την απόσταση από το βενζινάδικο στο λεωφορείο. Έτσι, όλα τα μέλη της εξοικονομούν ενέργεια και φτάνουν εγκαίρως στους Αγώνες.
Ανατροφοδότηση (10 λεπτά)
Δημιουργήστε έναν κύκλο με καρέκλες και ζητήστε από τα παιδιά σας να καθίσουν.
Οι παρακάτω ερωτήσεις θα σας βοηθήσουν να ξεκινήσετε τη συζήτηση:
- Έχουν όλοι οι άνθρωποι πάντα την ίδια άποψη/γνώμη; Είναι αυτό χρήσιμο;
- Πώς πήρατε την απόφαση της ομάδας σας; Ποια βήματα ακολουθήσατε;
- Σε περίπτωση που δεν βρείτε λύση σε μια σύγκρουση, πώς αισθάνεστε;
- Στην τελευταία δραστηριότητα έπρεπε όλη η ομάδα μαζί να βρει μια λύση που να την ικανοποιεί. Αισθανθήκατε ότι η γνώμη σας ακούστηκε;
- Ποιον τύπο επίλυσης συγκρούσεων προτιμάτε περισσότερο; Μπορείτε να ψηφίσετε.
- Έχετε υπόψη σας ομαδικές αποφάσεις που ελήφθησαν στην τάξη/οικογένειά σας με τις οποίες στο τέλος ήταν όλοι ευχαριστημένοι;
- Όταν η πλειοψηφία των ανθρώπων σε μια ομάδα πάρει μια απόφαση πιστεύετε ότι η μειοψηφία εξακολουθεί να πιστεύει ότι είναι μια δίκαιη απόφαση ή οχι;
Τελετουργικό λήξης εργαστηρίου
Όλοι οι παίκτες/τριες τοποθετούν τα χέρια ενωμένα στο κέντρο του κύκλου. Στη συνέχεια φωνάζουν μαζί “1,2,3 Ομάδα Ολυμπιακής Δύναμης” σηκώνοντας τα χέρια στον αέρα.