Κεφάλαιο 1
Ενεργώντας υπεύθυνα
Διάρκεια εργαστηρίου // 45-50 λεπτά
Τοποθεσία // Εσωτερικός χώρος, αίθουσα διδασκαλίας
Απαιτούμενος εξοπλισμός // καρέκλες για όλους/ες, φωτογραφία με την Ολυμπιακή σημαία (επισυνάπτεται) ή στυλό και χαρτί για να τη ζωγραφίσετε μόνοι σας
Μαθησιακοί στόχοι
1) Να αναγνωρίσουν τα παιδιά τη σημασία της ανάληψης ευθύνης για τις πράξεις τους.
2) Να διερευνήσουν πώς οι ατομικές αποφάσεις/δράσεις επηρεάζουν το σύνολο της ομάδας στην επίτευξη ή μη ενός στόχου.
3) Να καλλιεργήσουν το ομαδικό τους πνεύμα και την ικανότητα συνεργασίας τους.
4) Να αναπτύξουν αποτελεσματικές στρατηγικές μέσα από ομαδικές αποφάσεις.
Βασικές δεξιότητες // αυτοβελτίωση, συμμετοχή, αυτοέλεγχος, συνεργασία
Λέξεις-κλειδιά // ομαδική εργασία, ατομική/ομαδική ευθύνη, επικοινωνία, στρατηγική
Παιχνίδι ενεργοποίησης (5 λεπτά)
Οι Ολυμπιακοί κύκλοι
Τα παιδιά στέκονται το ένα δίπλα στο άλλο, σχηματίζοντας ένα κύκλο.
Εξηγήστε τους πως αυτός ο κύκλος είναι ιδιαίτερος καθώς αποτελεί μέρος του Ολυμπιακού Συμβόλου. Σε αυτό το σημείο μπορείτε να τους δείξετε την εικόνα με το Ολυμπιακό Σύμβολο ή να το ζωγραφίσετε στον πίνακα της τάξης.
Επισημάνετε στην ομάδα σας ότι οι πέντε κύκλοι συμβολίζουν την ενότητα μεταξύ των πέντε ηπείρων της Αφρικής, της Ασίας, της Αμερικής, της Ευρώπης και της Ωκεανίας. Κάθε ήπειρος αντιστοιχεί σε ένα χρώμα, το μαύρο, κίτρινο, κόκκινο, μπλε και πράσινο.
Οι Ολυμπιακοί κύκλοι αν και έχουν διαφορετικά χρώματα, συνδέονται μεταξύ τους. Αυτή η ένωση είναι η μυστική τους δύναμη!
Συνεχίστε ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:
- Ζητήστε από κάθε παιδί που βρίσκεται στον κύκλο να επιλέξει ένα από τα πέντε χρώματα, όποιο προτιμά.
- Με βάση το χρώμα του επέλεξε θα αντιπροσωπεύει πλέον τον αντίστοιχο ολυμπιακό κύκλο και ήπειρο.
- Ζητήστε έναν/μια εθελοντή/τρια.
Αυτό το άτομο θα είναι ο/η σαμποτέρ και θα σταθεί στο κέντρο του κύκλου. Ο/Η σαμποτέρ έχει ένα στόχο: να διασπάσει την Ολυμπιακή ενότητα. Για να το πετύχει αυτό, προσπαθεί να πιάσει ένα παιδί από τον κύκλο (ένα άγγιγμα αρκεί). Κινείται γρήγορα!
Ο στόχος των υπολοίπων παικτών/τριών είναι να διατηρήσουν την ενότητα μεταξύ τους.
Καθώς όμως δεν μπορούν να κινηθούν και να τρέξουν, ο μόνος τρόπος για να το πετύχουν είναι να προλάβουν να αγκαλιάσουν το παιδί δίπλα τους όταν ο/η σαμποτέρ τους “επιτεθεί”. Αν κάποιο παιδί δεν προλάβει να κάνει ζευγάρι, παγιδεύεται και γίνεται νέος/α σαμποτέρ!
Συμβουλές:
- Υπενθυμίστε στα παιδιά πως είναι ασφαλή μόνο αν δημιουργήσουν ζευγάρια. Αν ενωθούν 3 παίκτες ή περισσότεροι, δεν είναι ασφαλείς.
- Το παιχνίδι είναι γρήγορο, καθώς ο/η σαμποτέρ πρέπει να αιφνιδιάζει τους υπόλοιπους. Συνεπώς, σας συνιστούμε να δοκιμάσετε περίπου 7-8 γύρους.
Παιχνίδι προετοιμασίας (10 λεπτά)
Ο 6ος πολύχρωμος κύκλος
Τα παιδιά παραμένουν σε κύκλο.
Εξηγήστε τους πως εξαιτίας των επιθέσεων των σαμποτέρ, τα 5 χρώματα του Ολυμπιακού συμβόλου έχουν ανακατευτεί. Το αποτέλεσμα είναι ένας νέος πολύχρωμος κύκλος. Στην πραγματικότητα, αυτός ο 6ος κύκλος που προέκυψε, συμβολίζει όχι μόνο την ενότητα αλλά και τη συνεργασία μεταξύ των ηπείρων.
Επομένως όλοι οι παίκτες/τριες που βρίσκονται σε αυτόν τον κύκλο έχουν μια επιπλέον ικανότητα, ξέρουν να συνεργάζονται πολύ καλά.
Συνεχίστε ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:
- Κάθε παίκτης/τρια έχει έναν προσωπικό στόχο, να ανταλλάξει όσο το δυνατόν περισσότερες θέσεις με όλα τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.
- Στη διάρκεια του παιχνιδιού οι παίκτες/τριες απαγορεύεται να μιλούν ή να χρησιμοποιούν νοήματα. Επικοινωνούν μόνο με οπτική επαφή. Δηλαδή, όταν δύο παιδιά κοιτάζονται καταματα για λίγα δευτερόλεπτα, σιωπηλά συμφωνούν να περπατήσουν προς το κέντρο του κύκλου και να ανταλλάξουν θέσεις.
- Παράλληλα, όλα τα μέλη της ομάδας έχουν την ευθύνη να ελέγχουν το σώμα τους ώστε να μην συγκρούωνται κατά την ανταλλαγή θέσεων. Κινούνται πάντα με ήρεμο ρυθμό χωρίς να αγγίζουν ο ένας τον άλλο.
- Η ομάδα διατηρεί πάντα το σχήμα του κύκλου.
Κύρια δραστηριότητα (15-20 λεπτά)
Η άδεια καρέκλα
Σε αυτό το παιχνίδι θα χρειαστείτε καρέκλες για όλα τα μέλη της ομάδας σας.
Ακολουθήστε τα βήματα με τα παιδιά σας για να τοποθετήσετε τις καρέκλες στον ελεύθερο χώρο:
- Οι καρέκλες θα πρέπει να είναι διάσπαρτες στο χώρο (όχι σε κύκλο ή γραμμή) και να είναι μακριά από εμπόδια, ώστε οι παίκτες/τριες να μπορούν εύκολα να σηκωθούν και να κινηθούν.
- Είναι σημαντικό να υπάρχουν διάδρομοι ανάμεσά τους, έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να κινηθούν με ασφάλεια.
Έπειτα,
- Κάθε παιδί κάθεται σε μια καρέκλα χωρίς να τη μετακινήσει.
- Ζητήστε έναν/μια εθελοντή/τρια που θα σηκωθεί από την καρέκλα του/της. Αυτό το παιδί γίνεται αυτόματα ο/η σαμποτέρ.
- Εξηγήστε στην ομάδα σας τους διαφορετικούς τους ρόλους:
Ο/Η σαμποτέρ επέστρεψε με μια νέα στρατηγική! Τώρα πια έχει πεισμώσει και θέλει να σπάσει και την Ολυμπιακή ενότητα αλλά και τη δύναμη της συνεργασίας. Πώς;
Υπάρχει μια άδεια καρέκλα στο χώρο, αυτή που καθόταν ο/η σαμποτέρ στην αρχή. Σκοπός του/της σαμποτέρ είναι να καθίσει στην άδεια καρέκλα. Αν το πετύχει, κερδίζει.
Υπάρχουν όμως κάποιοι κανόνες που πρέπει να ακολουθήσει ο/η σαμποτέρ:
- Ξεκινά από το πιο απομακρυσμένο σημείο σε σχέση με την άδεια καρέκλα.
- Κινείται μόνο με αργό ρυθμό.
- Δεν επιτρέπεται να σπρώξει ή να τραβήξει κάποιον/α.
- Κάθε φορά κινείται προς την άδεια καρέκλα.
Αντίθετα, ο στόχος της ομάδας είναι να κρατήσει το/τη σαμποτέρ όρθιο/α για όσο το δυνατόν περισσότερη ώρα. Για να το πετύχει θα πρέπει να καθίσουν τα παιδιά στην άδεια καρέκλα. Ακολουθούν όμως και αυτά κάποιους κανόνες:
- Τα παιδιά δεν επιτρέπεται να μιλούν μεταξύ τους. Επικοινωνούν σιωπηλά.
- Σηκώνονται και μετακινούνται μόνο για να καθίσουν σε άλλη καρέκλα.
- Κάθε φορά πρέπει να υπάρχει μονάχα μία άδεια καρέκλα.
- Δεν επιτρέπεται να σπρώξουν, να κρατήσουν, να τραβήξουν το/τη σαμποτέρ.
- Κινούνται με γρήγορο ρυθμό, χωρίς να τρέχουν.
Μόλις ο/η σαμποτέρ καταφέρει να καθίσει κατά τη διάρκεια του πρώτου γύρου, δώστε στα παιδιά το δικαίωμα να κάνουν ομαδικό συμβούλιο. Έχουν περίπου 2 λεπτά προκειμένου να διαμορφώσουν μυστικά μια στρατηγική (ο/η σαμποτέρ δεν ακούει).
Συμβουλές:
- Αν δείτε ότι η στρατηγική της ομάδας δεν λειτουργεί, μπορείτε να δώσετε στα παιδιά την ευκαιρία να μιλήσουν γι’ άλλα 2 λεπτά για να τη βελτιώσουν.
- Επαναλάβετε το παιχνίδι μέχρι η ομάδα να κρατήσει το/τη σαμποτέρ όρθιο/α για τουλάχιστον 1,5 λεπτό ή μέχρι να ολοκληρωθούν συνολικά 4-5 γύροι.
- Σας συνιστούμε να συμμετέχετε και εσείς στο παιχνίδι από την αρχή. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να είστε ο/η τελευταίος/α σαμποτέρ και να αιφνιδιάσετε τα παιδιά κάνοντας ήχους με το στόμα σας καθώς κινείστε (π.χ ήχοι τεράτων). Αυτό προκαλεί γέλια, αποσπά την προσοχή της ομάδας και συνεπώς αυξάνει το επίπεδο δυσκολίας.
Ανατροφοδότηση (10 λεπτά)
Δημιουργήστε έναν κύκλο με καρέκλες και ζητήστε από τα παιδιά να καθίσουν. Οι παρακάτω ερωτήσεις θα σας βοηθήσουν στον αναστοχασμό:
- Στο παιχνίδι με τις καρέκλες, τι μπορεί να κάνει κάθε παίκτης/τρια για να βοηθήσει την ομάδα να κερδίσει;
- Γιατί αυτή η στρατηγική των 2 λεπτών σας έκανε να τα καταφέρετε καλύτερα;
- Τι συμβαίνει όταν κάποιος/α παίκτης/τρια δεν ακολουθεί την κοινή στρατηγική;
- Πώς θα νιώθατε αν η επιλογή κάποιου/ας συμπαίκτη/τριας σας σας έκανε να χάσετε στο παιχνίδι;
- Φανταστείτε ότι εσείς παίρνετε μια απόφαση που εξαιτίας της ο/η σαμποτέρ καταφέρνει να καθίσει. Πώς θα αισθανόσασταν;
- Είχαν όλοι/όλες οι παίκτες/τριες την ίδια ευθύνη όλη την ώρα;
- Στην καθημερινότητα υπάρχουν περιπτώσεις όπου πρέπει να μοιραστείτε ευθύνες για να κάνετε κάτι μαζί με άλλους ανθρώπους; Αναφέρετε μια τέτοια κατάσταση από την καθημερινή ζωή όπου πρέπει να μοιραστείτε ευθύνες.
- Τι μπορείτε να κάνετε για να δημιουργήσετε στρατηγικές σε αυτές τις περιπτώσεις;
Τελετουργικό λήξης εργαστηρίου
Όλα τα παιδιά τοποθετούν τα χέρια τους ενωμένα στο κέντρο του κύκλου. Στη συνέχεια φωνάζουν μαζί “1,2,3 Ομάδα Ολυμπιακής Δύναμης” σηκώνοντας τα χέρια στον αέρα.